Prof. Dr. Nail Şahin

Prof. Dr. Nail Şahin bundan tam 30 yıl öncesinde faaliyetlerine başlayan, Türk Psikologlar Derneği’nin (TPD) (o dönemki adıyla “Psikologlar Derneği”) kurulması, emeklemesi ve yükselmesi süreçlerinde, her zaman öncü bir rol üstlenmiştir. Bu süreçlerde, Derneğimizin temel misyonlarına paralel olarak, “bilim insanı kimliği” ile psikologların özlük hakları ve kamu yararı için savaşan “meslek insanı kimliği”ni her zaman bir denge içinde korumuştur.

İlk sayısını, kendi daktilosunda yazarak kişisel maddi kaynaklarıyla çıkarttığı Türk Psikoloji Dergisi’ni Psych-Info ve SSCI’ indekslerinde taranması için çaba gösteren ekibin başında yer almıştır. Diğer taraftan, Psikologlar Derneği’nin önce “Türk” unvanı alması, daha sonra da Kamuya Yararlı Dernek Statüsüne geçmesi için gerekli olan Bakanlar Kurulu kararları için mücadele vermiştir. O dönemlerde, bir “posta kutusu” derneği olarak, bu hayal edilmesi güç amaçları önce hayal edilir, sonra da gerçekleştirebilir kılmıştır. Aşağıda, Prof. Dr. Nail Şahin’in TPD adına başlatmış ve hiçbir maddi karşılık almadan, tamamen gönüllü olarak yürütmüş olduğu ve halen meslektaşlarımız tarafından sürdürülmekte olan faaliyetlerin bazıları sıralanmaktadır: - Türk Psikoloji Derneği (Kurulması, Türk adını alması, Kamuya yararlı dernek statüsü kazanması) - TPD İzmir, Bursa, ve İstanbul Şubeleri’nin kurulması ve çok sayıda ilde “temsilcilikler” oluşturulması. - Ulusal Psikoloji Kongresi’nin TPD ve üniversitelerin psikoloji bölümleri ile işbirliği içinde düzenlenmeye başlatılması ve kurumsallaştırılması (14.sü 2006 yılında 650 delegenin katilimi ile Hacettepe Üniversitesi’nde gerçekleştirilmiştir. Bu kongrelerden çok sayıda kitap ve makale yayınlanmıştır). - Psikoloji Kurultaylarının düzenlenmesi. - Türk Psikoloji Dergisi (Kurulması ve Psych-Info ve 1995’de SSCI’ kabul edilen ilk Türk sosyal bilim dergisi olması. Bu dergi SSCI’de Türkiye’nin yerinin yükseltilmesinde en önemli etkenlerden birisi olmuştur). - Türk Psikoloji Bülteni’nin başlatılması ve düzenli yayın olarak kurumsallaşması . - Türk Psikoloji Yazıları dergisinin TPD tarafından çıkarılan ikinci hakemli bilimsel dergi olarak yayına başlatılması. Bu dergi de 2005 yılında Psych-Info dizinine kabul edilmiştir. - TPD Hizmet İçi Eğitim Programları’nın başlatılması (önce kendi evinde kendisi bizzat kurslar açarak, daha sonra da Dernek bünyesinde yürütülmeye başlanmıştır) - TPD’nin çeşitli yayınlara başlaması (Türkçe Ders Kitapları-12 adet, 3 süreli yayın, Kamuya yönelik broşürler, vb.). - Türk Psikologlar Derneği’nin maddi açıdan çok güçlenerek, eğitim ve yönetim merkezleri olmak üzere iki ayrı mekanı satın alarak yerleşik düzene geçmesi Kendisi ayrıca, Psikologluk mesleğinin yasal bir tanıma kavuşması sürecinde, daima ilgili komisyonların içinde aktif bir çaba harcamıştır. Bu amaçla, yasa çalışmalarının başlatılması, Yasa taslağının hazırlanması, tüm yasa ile ilgili girişimlerde bulunma ve TBMM ziyaretleri gibi faaliyetleri yürütmüştür. Ayrıca Türkiye’de Trafik Psikoloji alanının kurulmasında öncü olup bu alandaki meslektaşlarımızın akademik ve mesleki gelişimlerini desteklemiştir. Türk Psikologlar Derneği’nin Trafik Yasası kapsamında resmen “akredite edici kurum” haline gelmesini sağlamış, Türkiye’de ilk kez bir yasa kapsamında psikologluk mesleği resmen tanımlanarak belirli yetkilerle tanınmış hale gelmiştir. 1999 Marmara Depremi’nin ardından, TC Başbakanlık Kriz Merkezi ile temasa geçerek, Psikolojik İlk Yardım Ekiplerinin bölgeye sevkini gerçekleştirmiş ve TPD’nin en hızlı refleks veren Sivil Toplum Kuruluşlarından biri olmasını sağlamıştır. Bu girişimin devamı olarak, UNICEF ile sürekliliği olan bir işbirliği projesinin imzalanmasına ön ayak olarak, deprem bölgesine sunulan psikolojik ilk yardım hizmetlerine süreklilik kazandırmıştır. Kendisinin faaliyetleri elbette TPD ile sınırlı değildir. Burada tekrar vurgulanacak olursa, bu faaliyetler arasında, 1960’lı yıllardan bu yana ABD’de yayınlanmakta olan ve çocukların sosyal ve bilişsel gelişimleri üzerinde pek çok bilimsel çalışmayla katkısının kanıtlandığı “Susam Sokağı” programının kültürümüze uyarlanması aşamasında iki yıl boyunca TRT’de yaptığı baş danışmanlık görevi Prof. Dr. Nail Şahin’in Türk çocukları için yapmış olduğu en önemli katkılardan biridir. Günümüzde 20-25 yaş civarında olan kuşağın hala hafızalarından silinmeyen bu programın etkililiğine yönelik yaptığı yarı-deneysel desenli bilimsel araştırma sonucunda programın öğrencilerin zihinsel ve sosyal gelişimlerini neredeyse iki kata yakın bir düzeyde artırdığı görülmüştür. Bu araştırma aynı zamanda ülkemizde bir TV programının etkililiği konusunda yapılmış ilk ve bilindiği kadarıyla da tek bilimsel araştırma olarak çok orijinal bir yönteme sahiptir ve bir model olma niteliğini taşımaktadır. Ayrıca, Prof. Dr. Işık Savaşır ile birlikte, Wechsler Çocukları için Zeka Ölçeği (WISC-R)’ın Türk örneklemi üzerinde uyarlama çalışmalarını yapmıştır. Böylece Türkiye’de ilk kez bir zeka testi kullanılabilir hale gelmiştir ve günümüzde hala hastanelerde, rehberlik merkezlerinde bu haliyle kullanılmaktadır. Bu ölçeğin standardizasyonu yapıldıktan sonra yurt dışında, özellikle Almanya’da çalışan işçilerimizin çocuklarının aynı ölçeğin Alman normlarıyla değerlendirilip, düşük zekalı olarak etiketlenip, daha sonra gidecekleri okulların belirlenmesi sürecinde haksızlığa uğramaları ihtimalleri de azaltılmaya çalışılmıştır. Böylelikle, Almanya’da da artık pek çok bölgede bu normlar kullanılır hale gelmiştir. Prof. Dr. Nail Şahin’in gerçekleştirdiği çok önemli çalışmalardan biri de STFA İnanç Vakfı kapsamında, İnanç Lisesi adıyla kurulan ve Türkiye’deki fakir ama üstün zihinsel yetenekli çocukları eğitmek amacını güden okula öğrenci seçimi sırasında geliştirdiği yöntemdir. Dört aşamalı bu orijinal yöntemle seçilen öğrencilerin isabetli bir seçim oluşu daha sonra da pek çok yurt içi ve yurt dışı kuruluşun dikkatini çekmiştir. Bu çalışma sırasında Raven Progressive Matrices adlı grup zeka test de Türk Kültürüne kazandırılmıştır. Prof. Dr. Nail Şahin, Türkiye’de çocukta “dil gelişimi” konusundaki ilk bilimsel çalışmaları başlatarak bu alana önemli katkılar yapmış, şu dönemde Psikoloji Bölümlerinde Öğretim Üyesi konumunda olan en az 25 akademisyenin hocası olmuş; bir o kadar yüksek lisans tezi yürütmüş ve pek çok doktora, yüksek lisans tezi ya da akademisyenin araştırmalarında danışmanlığı aranan ve bu yardımı esirgememiş bir bilim insanıdır. Bu özelliğinin yanına, ayrıca TPD’nin Yönetim Kurulları ve ilgili diğer organlarında, kendisini örnek alıp, severek ve isteyerek görev yapan büyük bir ekibin yetişmesini sağlayan bir meslek insanıdır. Prof. Dr. Nail Şahin bilim ve meslek insani olarak üstün çalışmalarını yürütürken çalıştığı hem A.Ü. DTCF Psikoloji Bölümü’nün hem de uzun yıllar öğretim üyesi ve Bölüm Başkanı olarak görev yaptığı ODTÜ Psikoloji bölümünün gelişmesine çok değerli katkılarda bulunmuştur. ODTÜ Psikoloji Bölümü’nde başta Gelişim Psikolojisi Yüksek Lisans programının başlatılması gibi çok sayıda programın oluşturulmasına ve bölümlerin akademik düzeylerinin yükseltilmesine oldukça önemli katkılarda bulunmuştur. Üniversite, toplum ve meslek elemanları arasında hep özlenen yakın işbirliği ve bilgi aktarımı idealine yönelik değerli bir örnek oluşturarak, bir taraftan üniversitede yönetici ve öğretim üyesi olarak çalışırken diğer taraftan TPD dernek başkanı, Dergi Yönetmeni, meslek elemanı ve kamu eğitimcisi olarak birkaç rolü birlikte başarıyla yürütmüştür. Bu çalışmaları sayesinde ülkemizde psikoloji bilim ve meslek alanlarının kısa zamanda atılımlar yapması ve yükselmesi için gerekli olan çok değerli bir kaynak işlevi görmüştür.